Toren van Babel in La douce France

Op zoek naar liedjes uit het Franse Zuidwesten kom je nog eens wat tegen. Voordat je het weet, raak je verstrikt in de taalgeschiedenis die teruggaat naar de tijd van de Kelten...Ik blijf maar even dicht bij huis en beperk me tot de talen van de liederen voor de zangweek.

Je kunt dan eigenlijk ook niet spreken van 'het Occitaans', kreeg ik onlangs te horen. Een mevrouw uit mijn koor, die Occitaans nog als moedertaal heeft, helpt me met de uitspraak en de vertaling van de liedjes die ik met ons Chorale Cazals instudeer, maar ze zegt dat zij geen zuiver Occitaans spreekt, het is een soort patois. Als ik vraag waar dat 'm dan in zit, haalt ze de schouders op en zegt: 'Tien kilometer verderop praten ze weer een ander soort patois, maar of dat dan echt Occitaans is, weet ik niet. Het belangrijkste is dat we elkaar verstaan.' Een ander mooi overblijfsel van de oude tijd is dat je bejaarde mensen van de streek nog Frans met een rollende 'r' kunt horen praten. Een boerin van dik in de tachtig, die nog steeds in haar tuintje rondscharrelt en scheldt op de reeën die haar sla opvreten ('Imaginez-vous, de buitenste bladeren laten ze liggen. Alleen de zachtste blaadjes zijn goed genoeg!') heeft mij voor als ons huis klaar is een kluitje van haar mooie marrrrguerrrittes beloofd. Opdat ik mijn best blijf doen om te integreren in het land met nog veel meer geschiedenis in, op en boven zijn grond dan ik ooit had durven dromen.

Dat er in Frankrijk alleen maar Frans gesproken wordt, is eerder een Parijse droom dan werkelijkheid. De Franse grondwet erkent onder meer het Corsicaans, Bretons, Gallo-Romaans, Baskisch, Franco-Provencaals, Catalaans en Occitaans. Die laatste twee talen komen we hier in het zuidwesten tegen. In Perpignan en omgeving is het Catalaans aan de orde van de dag (van waaruit de stap naar het Spaans klein is). Het Occitaans vormt een belangrijke rode draad door de cultuur van de Midi-Pyrénées waar het Frans een relatief jonge taal is: nog in de achttiende eeuw klaagde een taalkundige dat van de 25 miljoen inwoners van het méést geavanceerde land ter wereld op politiek gebied  (Frankrijk dus), maar een kleine drie miljoen Frans sprak. De rest was een Toren van Babel, met dialectjes en eigen talen, heel ingewikkeld.


trefwoorden: frankrijk muziek eten emigreren vakantie gite camping toerisme koken restaurant culinair hotel perigord wijn languedoc zangvakantie zingen koor workshop lot dordogne stemvorming franse keuken recepten schotels kokkerellen menu rectpe kookblog eetblog eetgewoonten fabel table d'hotes bed and breakfast b&b chambres d'hotes smulweb

L'occitan

Het occitaans, of langue d’oc, is een cultureel stokpaardje in Zuidwest-Frankrijk. Ik lees op de voorpagina van de Roulotte, het regiokrantje van de culturele Lot: ‘Het occitaans loopt als een rode draad door traditie en moderne tijd, het immateriële erfgoed van de Causses du Quercy (dat is weer een soort subregio, zoals in de Dordogne de Périgord). Al duizend jaar laat de taal zijn sporen na in de teksten, verhalen en liederen van de streek.’

Het occitaans schurkt tegen Spaans en Italiaans aan, met afhankelijk van bij welk land je het dichtst in de buurt woont, meer of minder invloeden van die talen. Onmogelijk te verstaan natuurlijk maar wel lekker om te zingen.

De hele Midi-Pyrenées liggen bezaaid met liedjes. Ik voel me net een liedjes-schatgraver als ik door het landschap rijd met alle raampjes omlaag . De wind draagt de melodieën aan. Een oud vrouwtje spreekt me aan met scherpe, onfranse klanken en een rollende r. Een zangeres vertelt over de merkwaardige dansante en toch religieuze liederen die de pelgrims in deze streek hebben gebracht. Af en toe krijg ik geheimzinnige aanwijzingen: iemand fluistert ‘in St. Martial de Nabirat woont een troubadour’ of ik zie op zomaar een tijdschriftje een logo met daarop de Rossinhol, de nachtegaal die in zoveel liedjes voorkomt.

Ik hou de oren open.














trefwoorden: frankrijk muziek eten emigreren vakantie gite camping toerisme koken restaurant culinair hotel perigord wijn languedoc zangvakantie zingen koor workshop lot dordogne stemvorming franse keuken recepten schotels kokkerellen menu rectpe kookblog eetblog eetgewoonten fabel table d'hotes bed and breakfast b&b chambres d'hotes smulweb